انواع موتور یخچال
موتور یخچال مهم‌ترین نقش را در عملکرد این وسیله ضروری در آشپزخانه ایفا می‌کند. در واقع این موتور یا کمپرسور یخچال است که گاز مبرد را فشرده و انرژی مکانیکی لازم را فراهم می‌کند. همه قسمت‌های دیگر یخچال به آن متکی‌اند. در حال حاضر، انواع موتور یخچال عبارت‌اند از موتورهای توربو، پیستونی، مارپیچی، محوری و دورانی.
تفاوت انواع موتور یخچال از لحاظ فنی
انواع مختلف کمپرسور یخچال ویژگی‌ها و عملکردهای منحصربه‌فرد خود را دارند. یکی از انواع رایج کمپرسور پیستونی است که با حرکت عقب و جلو برای فشرده‌سازی مبرد کار می‌کند. این نوع کمپرسور به‌دلیل دوام و اطمینان‌پذیری شناخته شده است؛ همچنین مقرون‌به‌صرفه‌تر است و به طور گسترده در یخچال‌های کوچک‌تر استفاده می‌شود.
از سوی دیگر، کمپرسور محوری از تیغه‌های چرخان برای فشرده‌سازی مبرد استفاده می‌کند. این نوع کمپرسور در مقایسه با کمپرسورهای پیستونی کارآمدتر، کم‌صداتر و دارای طول عمر بیشتری است. کمپرسور محوری اغلب در یخچال‌های پیشرفته یافت می‌شود و اگرچه گران‌تر است، عملکرد خنک‌کننده و کارایی انرژی بهتری را ارائه می‌کند.
نوع دیگر کمپرسور، اسکرول است که از دو پره مارپیچی‌شکل به‌هم‌پیوسته تشکیل می‌شود. این طراحی کمپرسور را قادر می‌سازد تا مبرد را به‌آرامی فشرده کند. در نتیجه، لرزش و صدای کمتری ایجاد خواهد شد. کمپرسورهای اسکرول معمولاً در یخچال‌های بزرگ‌تر استفاده می‌شوند. علاوه بر این، کارایی و دوام بالایی دارند. بنابراین، برای کسانی مناسب‌اند که به دنبال یخچالی با ماندگاری طولانی می‌گردند.
تفاوت موتور یخچال‌های جدید با موتورهای قدیمی
از دو نوع موتور AC سنتی (جریان متناوب) و موتور جدیدتر DC (جریان مستقیم یا خطی) در یخچال‌ها استفاده می‌شود. تفاوت موتورهای جدید با موتورهای قدیمی در مکانیسم و مزایای آنها‌ست.
موتورهای AC به‌دلیل سادگی و مقرون‌به‌صرفه بودن، به‌طور سنتی در یخچال‌ها استفاده می‌شوند. این موتورها با تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی ازطریق استفاده از میدان‌های مغناطیسی کار می‌کنند. موتورهای AC دارای یک روتور و یک استاتورند که دومی مسئول ایجاد میدان مغناطیسی دوار است. این موتورها کارآمد و بادوام‌اند، اما به تعمیر و نگهداری بیشتر نیاز دارند.
از طرف دیگر، موتورهای DC به‌دلیل مزایای بی‌شمار خود در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. موتورهای DC به راندمان بالا، طول عمر زیاد و سطح صدای کم شناخته می‌شوند. برخلاف موتورهای AC، آنها ازطریق آهنربای دائمی کار می‌کنند که نیاز به استاتور را از بین می‌برد.
همچنین موتورهای DC امکان کنترل دقیق سرعت را فراهم می‌کنند که باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود. علاوه بر این، کمتر در معرض نوسانات الکتریکی‌اند که طول عمر موتور را افزایش می‌دهد. با همه این مزایا، موتورهای DC معمولاً گران‌تر از موتورهای AC هستند.
مشخصات فنی انواع موتورهای یخچال
حالا بیایید مشخصات فنی و تفاوت کمپرسورهای یخچال را با یکدیگر مقایسه کنیم. این کار به شما کمک می‌کند تا یخچال خود را با آگاهی بیشتری انتخاب کنید.
۱) کمپرسورهای پیستونی
کمپرسورهای پیستونی را باید ساده‌ترین و رایج‌ترین موتورهای یخچال به حساب آورد که سابقه مهندسی طولانی دارند. همان‌طور که از نام آن پیدا است، این کمپرسور از پیستون‌هایی با جابه‌جایی میل‌لنگ برای انتقال گازهای فشاربالا استفاده می‌کند.
کمپرسورهای پیستونی در انواع پیکربندی‌ها و اندازه‌ها موجودند. این کمپرسورها از نظر قیمت، مقرون‌به‌صرفه‌تر از سایر موتورها محسوب می‌شوند. از عیوب کمپرسورهای پیستونی می‌توان به نیاز به روانکاری مداوم اشاره کرد. در ضمن نفوذ هرگونه مایع به ورودی کمپرسور می‌تواند به تخریب سریع دریچه‌ها منجر شود. در صورتی که یخچال شما دچار مشکل شده است و قصد تعمیر آن را دارید، پیشنهاد می کنیم از سرویس تعمیرات یخچال در منزل کاردون استفاده کنید.
۲) کمپرسورهای محوری
از دیگر انواع موتور یخچال باید به کمپرسورهای محوری اشاره کرد. این کمپرسورها یک یا دو محور مستقیم دارند. این دو محور با سرعت بالا می‌چرخند تا گاز مبرد را فشرده‌سازی کنند. پیکربندی دو محور از روتورهای همسان تشکیل شده است. بنابراین، مبرد ازطریق دریچه‌ها وارد کمپرسور و از سوپاپ خارج خواهد شد.
روتورهای همسان یا جفت‌شونده دارای تلورانس نزدیک به هم هستند. بنابراین، خنک‌کاری و روانکاری هر دو برای افزایش عمر کمپرسور ضرورت دارد. روغن را می‌توان از نقاط خصوصی به کمپرسور فشار داد تا از روانکاری روتورها اطمینان حاصل شود. این کار را باید تکنسین واجد شرایط انجام دهد؛ زیرا خرابکاری در روغن‌کاری به کمپرسور آسیب جدی وارد می‌کند.
کمپرسورهای محوری توان خروجی بالایی دارند و محدوده قدرتی بین ۲۰ کیلووات تا ۱۲۰۰ کیلووات دارند. البته نسبت به کمپرسورهای پیستونی حجیم‌ترند و فضای بیشتری را اشغال می‌کنند.
۳) کمپرسورهای مارپیچی
کمپرسورهای مارپیچی را باید پیچیده‌ترین موتورهای یخچال دانست که اولین بار در دهه ۱۹۸۰ معرفی شدند. این کمپرسورها از حرکت شعاعی در قطعات جفت استفاده می‌کنند. با این کار، فشار مکانیکی کاهش می‌یابد و نیروی تماس بهینه می‌شود.
کاهش بسیار زیاد تعداد قطعات در کمپرسورهای مارپیچی به این معناست که احتمال خطای کمتری دارند. همچنین نگهداری آنها آسان‌تر خواهد بود. این موتور یخچال کاملاً قابل‌اعتماد با تغییرات گشتاور کمتر و خروجی بالاتر است. توان خروجی استاندارد ۴۰ کیلووات تا ۵۰ کیلووات است؛ اما چندین واحد را می‌توان به‌صورت موازی ترکیب کرد.
۴) کمپرسورهای توربو
کمپرسورهای توربو یا گریز از مرکز، مبرد را ازطریق پروانه چرخان خود تحت فشار قرار می‌دهند. پروانه مبرد را با سرعت فزاینده‌ای می‌چرخاند و انرژی جنبشی تولید می‌کند؛ سپس انرژی جنبشی تولیدشده برای تحت فشار قرار دادن مبرد با عبور آن از یک پخش‌کننده استفاده می‌شود. این فرآیند کند کردن حرکت شعاعی مبرد، انرژی جنبشی را به‌صورت فشار به انرژی پتانسیلی تبدیل می‌کند.
کمپرسورهای توربو بیشترین ظرفیت را دارند و برای فشرده‌سازی حجم زیادی از مبرد استفاده می‌شوند. علاوه بر این، آنها را می‌توان در پیکربندی‌های تک‌مرحله‌ای، دومرحله‌ای یا چندمرحله‌ای تنظیم کرد.
۵) کمپرسورهای روتاری-دوار
کمپرسورهای دوار از دیگر انواع کمپرسور یخچال‌اند. این کمپرسورها از یک محور محرک چرخشی استفاده می‌کنند که به‌صورت خارج از مرکز در داخل یک محفظه استوانه‌ای قرار گرفته است. با چرخش محور محرک، پره‌ها برای حفظ تماس با دیواره‌های داخلی محفظه کمپرسور به داخل و خارج می‌لغزند. در نتیجه، محفظه‌هایی با اندازه‌های مختلف تشکیل می‌شوند.
سپس هوا از درگاه ورودی وارد بزرگ‌ترین محفظه‌ها می‌شود. هنگامی که محفظه به کوچک‌ترین حجم خود رسید، هوای فشرده ازطریق درگاه تخلیه از محفظه کمپرسور خارج می‌شود. کمپرسورهای پره‌ای دوار ابعاد جمع‌وجور دارند. بنابراین، به گزینه‌ای ارجح برای کاربردهای کم‌ظرفیت مانند یخچال خانگی تبدیل می‌شوند.
جمع‌بندی
انواع موتور یخچال هر کدام قوت‌ها و ضعف‌های خاص خود را دارند. کمپرسورهای پیستونی قابل‌اعتماد و پرکاربردند، اما ممکن است پرسروصدا و پرمصرف باشند. کمپرسورهای روتاری جمع‌وجورند و عملکرد نرم‌تری نشان می‌دهند. با این حال، هزینه زیادتر و نیاز به تعمیر و نگهداری بیشتری دارند. کمپرسورهای مارپیچی نیز کارآمد و بی‌سروصدا کار می‌کنند، اما گران‌ترند و دوام کمتری دارند.
سوالات متداول
به طور کلی اندازه کمپرسور، راندمان و مصرف انرژی، سطح سروصدا، دوام و اطمینان‌پذیری کمپرسور را باید در هنگام انتخاب نوع موتور یخچال در نظر گرفت.
بله، موتورهای اینورتر یا خطی در مقایسه با موتورهای جریان متناوب قدیمی از عمر مفید بیشتری برخوردارند. همچنین کمپرسورهای پیستونی معمولاً عمر مفید بیشتری در مقایسه با انواع مختلف موتور یخچال دارند.
