عوامل موثر در کیفیت تصویر تلویزیون
در ذهن اکثر ما خاطره‌ای محو از تلویزیونهای قدیمی به یادگار مانده‌است که برای دیدن برنامه‌های مورد علاقه‌مان در میان قاب آنها، مجبور بودیم تمام قوای چشم‌های خود را جمع کنیم تا شاید تصاویر کوچک و غیر واضح را کمی شفاف‌تر ببینیم! اکنون اما به لطف تکنولوژی روز دنیا، داشتن تصاویری با وضوح خیره کننده و کیفیت بالا جزو بدیهی‌ترین توقعات کاربران از یک تلویزیون خوب و کارآمد است! بدین منظور ما در این مطلب قصد داریم تا علاوه بر پرداختن به این موضوع که؛ چگونه کیفیت تصویر تلویزیون را بالا ببریم؟ به بررسی عوامل موثر در کیفیت تصویر تلویزیون نیز بپردازیم.
مهم ترین موارد تاثیرگذار در کیفیت تصویر تلویزیون چه هستند؟
تصاویری که روی صفحه نمایش تلویزیون‌ها نقش می‌بندد حاصل پروسه‌ای پیچیده و فرآیندی فنی است که طی آن داده‌های یک تصویر پردازش شده و با توجه به تکنولوژی به‌کار رفته در ساخت تلویزیون با کیفیت‌های مختلف به نمایش در می‌آید. با در نظر گرفتن فضای رقابتی موجود در تولید انواع تلویزیون، برندهای مختلف، پارامترهای متعددی را برای داشتن تصاویری با کیفیت و درخشندگی بیشتر مد نظر قرار می‌دهند که ما در ادامه مطلب به مهم‌ترین آنها اشاره خواهیم کرد.
۱) رزولوشن
میزان وضوح، اساس بررسی کیفیت یک تصویر در تمامی تلویزیون‌ها است. در واقع رزولوشن یا وضوح تصویر مهم‌ترین فاکتور تأثیرگذار در کیفیت تصویر تلویزیون می‌باشد. اگر برایتان این سؤال پیش آمده‌است که منظور از رزولوشن چیست؟ باید بگوئیم؛ رزولوشن تعداد پیکسل‌هایی است که در مجموع ابعاد (طول و عرض) تلویزیون به نمایش در می‌آید.
تلویزیونهای موجود در بازار لوازم خانگی دارای رزولوشن‌های مختلفی هستند که معروف‌ترین آنها رزولوشن؛HD(۱۰۸۰ در ۷۲۰ پیکسل)، FHD (۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ پیکسل) و UHD (۳۸۴۰ در ۲۱۶۰پیکسل) و 4K (4096در ۲۱۶۰پیکسل) است. البته نسل جدید تلویزیون‌ها از رزولوشن‌های بالاتر مانند 8K و 16K برخوردار هستند. بدیهی است هرچقدر رزولوشن یک تلویزیون بالاتر باشد قیمت آن نیز گرانتر خواهد بود.
تلویزیون با دقت صفحه نمایش بالاتر دارای تعداد پیکسل‌های بیشتری است، بنابراین در مقایسه بین دو تلویزیون با ابعاد یکسان اما رزولوشن متفاوت، تلویزیونی تصاویر شفاف‌تر را نشان خواهد داد که از تعداد پیکسل‌های بیشتر یا رزولوشن بالاتر برخوردار باشد، به همین دلیل است که رزولوشن را جزو عوامل موثر در کیفیت تصویر تلویزیون می‌دانند. بد نیست بدانید که چیدمان و نحوه قرارگیری پیکسل‌ها در پنل‌های مختلف یکسان نیست به طور مثال؛ پیکسل‌ها در تلویزیونهای دارای پنل VA به صورت عمودی و در تلویزیونهای با پنل IPS به شکل افقی قرار می‌گیرند.
۲) کنتراست
نسبت کنتراست یکی دیگر از عوامل موثر در کیفیت تصویر تلویزیون است که تفاوت بین تلویزیون خوب و بد را مشخص می‌کند. کنتراست به معنای توان صفحه نمایش در تولید روشنایی درخشان‌ترین رنگ تا تیرگی تیره‌ترین رنگ‌ها است. در واقع هرچه نسبت تفاوت بین رنگ‌های سیاه و سفید بیشتر باشد، نرخ کنتراست نیز بالاتر بوده در نتیجه تصاویر باکیفیت‌تری تولید می‌شوند. معمولا میزان کنتراست صفحه نمایش تلویزین در حالت تاریکی که انعکاس نوری وجود ندارد نمود بیشتری خواهد داشت.
برای تست کنتراست تلویزیون خود می‌توانید ابتدا روشنایی صفحه نمایش را روی بالاترین درجه آن بگذارید سپس با دقت به نقاط روشن بررسی کنید که تمامی این نقاط کاملا سفید باشند، سپس نور یا روشنایی تلویزیون را در کمترین حالت قرار داده و نقاط تیره را به همان شیوه بررسی نمائید، هرچقدر نقاط تاریک سیاه‌تر و نقاط روشن سفیدتر باشند یعنی تلویزیون‌تان از کنتراست مطلوبی برخوردار است. تلویزیون‌ها معمولا کنتراستی از 1000:1 تا 3000:1 را نمایش می‌دهند.
۳) گستره نمایش رنگ
گستره نمایش رنگ یعنی اینکه نمایشگر تلویزیون چه تعداد رنگ را با چه میزان عمق می‌تواند تولید کند. در تلویزیونهای مدرن امروزی هر پیکسل متشکل از سه طیف رنگی سبز، آبی و قرمز (RGB) است. بدین ترتیب نمایشگرهای کنونی برخلاف صفحه نمایش تلویزیونهای قدیمی، قادر به تولید و ترکیب میلیاردها رنگ هستند، به همین دلیل است که تصاویر در این نوع دستگاه‌ها زنده‌تر و واقعی‌تر به نظر می‌آیند. هرچقدر عمق رنگ‌ها بیشتر باشد یعنی تلویزیون قادر است طیف‌های رنگی مختلف را ترکیب کرده و بازه رنگی وسیعی را تولید کند. بنابراین می‌توان با قاطعیت گفت که؛ گستره و عمق نمایش رنگ‌ها از جمله عوامل موثر در کیفیت تصویر تلویزیون است. در صورتی که تلویزیون شما دچار مشکل شده و قصد تعمیر آن را دارید، می توانید از سرویس تعمیرات تلویزیون کاردون استفاده نمایید.
۴) سرعت انطباق تصویر
نرخ به روزرسانی یا سرعت انطباق تصویر تأثیر به سزایی در خروجی کیفیت تصویر دارد. در واقع آنچه که روی صفحه نمایشگر به نمایش در می‌آید مجموعه‌ای از فریم‌های متوالی است که پشت سرهم پخش می‌شوند. هر چقدر سرعت جابه‌جایی این فریم‌ها در ثانیه بیشتر باشد تصاویر با کیفیت‌تری خلق خواهند شد. این مسئله در نمایشگرهای گیمینگ یا هنگام تماشای صحنه‌های اکشن، مسابقات آنلاین تلویزیونی و … اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چرا که نرخ پائین به روزرسانی تصویر منجر به پخش تصاویری محو و غیر روان خواهد شد. از آنجائیکه سرعت انطباق تصویر جزو عوامل موثر در کیفیت تصویر تلویزیون است پس در شرایط یکسان اگر بین انتخاب یک تلویزیون با Refresh Rate ۶۰ هرتز و ۱۲۰ هرتز مردد مانده‌اید، بهتر است تلویزیون ۱۲۰ هرتزی را خریداری نمائید.
۵) نوع پنل
پنل تلویزیون همان صفحه‌ای است که اجزای الکتریکی و قطعات داخلی دستگاه روی آن نصب می‌گردد. نوع پنل و فناوری به‌کار رفته در ساخت آن، دیگر فاکتور مهم و مؤثر در کیفیت تصویر تلویزیون است. شاید برایتان سؤال باشد که مگر؛ تاثیر گذاری نوع پنل در کیفیت تصویر تلویزیون چقدر است؟ برای دریافت پاسخ این پرسش لازم است با انواع پنل در تلویزیون و نقش آنها در بهبود کیفیت تصویر آشنا شوید.
IPS و VA دو نوع از رایج‌ترین پنل‌های (از نظر چینش کریستال‌های مایع) استفاده شده در ساخت تلویزیونهای امروزی هستند. این دو پنل مزایا و معایب خاص خود را دارند که برندهای مختلف باتوجه به استراتژی‌های تجاری خود از مناسب‌ترین آنها در ساخت تلویزیون‌هایشان استفاده می‌کنند.
در پنل IPS کریستال‌ها موازی با صفحه نمایش بوده، کنتراستی نسبتا کمتری داشته و از زاویه دید گسترده‌تری برخوردار هستند. برعکس پنل IPS، چینش کریستال‌ها در پنل‌های VA ترازی عمودی دارد، همچنین این نوع پنل‌ها به نسبت، زاویه دید کمتری داشته اما در عوض دارای میزان کنتراستی بسیار بالاتری هستند.
در یک تقسیم بندی کلی‌تر (از نظر فناوری ساخت) می‌توان پنل‌ها را در چهار دسته LCD، LED, OLED, QLED مورد بررسی قرار داد. LCD ها که جزو پنل‌های نسل اولی هستند از کریستال مایع ساخته شده‌اند و نور مورد نیاز تصویر از طریق بک لایت آنها که لامپ فلوئورسنت است، تأمین می‌شود. پنل تلویزیونهای LED تفاوتی ساختاری با پنل تلویزیونهای LCD ندارد. تنها در ساخت تلویزیونهای LED به‌جای استفاده از لامپهای فلوئورسنتی که در تلویزیونهای LCD استفاده می‌شود، از لامپهای کوچک ال‌ای‌دی استفاده شده‌است و نور بک لایت مورد نیاز تلویزیون توسط آنها تولید می‌شود. در این نوع تلویزیون‌ها نسبت کنتراستی و طیف رنگی بیشتر از نمونه‌های LCD بوده، در نتیجه تصاویر از کیفیت نسبتا بالاتری برخوردار هستند.
با پیشرفت روزافزون تکنولوژی تحولات قابل توجهی نیز در عرصه تولید تلویزیون رخ داد؛ از این‌رو کمپانی‌های تولیدکننده تلویزیون با تغییر رویکردهای خود و به‌منظور تولید تلویزیون‌هایی با وضوح تصویر بالاتر و درخشندگی ایده‌آل‌تر ، تلویزیون OLED را به بازار عرضه کردند. در این فناوری تولیدکننده به‌جای استفاده از بک‌لایت از قابلیت خود تابشی پیکسل‌ها استفاده کرده‌است. در واقع در این پنل‌ها میلیاردها پیکسل، نور لازم را از خود ساطع کرده و هر یک به‌طور مستقل از دیگری روشن و خاموش می‌شوند. گفته می‌شود به همین دلیل تنها OLED می‌تواند رنگ سیاه کامل را تولید کند.
پس از پنل‌های OLED نسل نوینی از پنل‌ها تحت عنوان QLED به بازار تولیدات تلویزیون ورود کرد. در این نوع پنل‌ها به‌دلیل استفاده از نقاط کوانتومی و فناوری نانو، تصاویر به شکل خیره‌کننده‌ای درخشان، شفاف و واقعی هستند. تلویزیونهای QLED در رده پیشرفته‌ترین دستگاه‌های موجود در بازار جهانی هستند. بهترین کیفیت تصویر تلویزیون‌ها را این دو مدل تلویزیون اخیر ارائه می‌دهند و هر کدام طرفداران خود را دارند. پس نوع پنل تلویزیون و فناوری به کار رفته در ساخت آن، فاکتور بعدی در کیفیت تصویر تلویزیون است
چگونه کیفیت تصویر تلویزیون را بالا ببریم؟
در بخش قبل عوامل موثر در کیفیت تصویر تلویزیون را مورد بررسی قرار دادیم. اکثر تلویزیون‌ها دارای قابلیت تنظیمات مربوط به میزان کیفیت تصویر هستند. در تلویزیونهای هوشمند امروزی این قدرت تنظیمات بسیار بیشتر از تلویزیونهای معمولی است به‌طوری که کاربران به‌آسانی می‌توانند بسیاری از تنظیمات تلویزیون خود را شخصی سازی کنند اما مشکل اینجا است که این دسته افراد اغلب با چگونگی انجام اینکار ناآشنا هستند! بدین منظور اگر برای شما هم این سؤال به‌وجود آمده‌است که چگونه کیفیت تصویر تلویزیون را بالا ببریم؟ موارد زیر را اجرا نمائید.
۱) تنظیم شارپنس (Sharpness)
شارپنس یکی از عوامل مؤثر در کیفیت تصویر تلویزیون است که تقریبا تمامی تلویزیون‌ها به کاربر اجازه دسترسی به این تنظیمات را می‌دهند. شارپنس میزان وضوح و تیزی لبه‌های تصویر را معین می‌کند، بنابراین تنها کافی است وارد منو تنظیمات تلویزیون خود شوید. گزینه شارپنس را انتخاب کنید و درصد آن را روی مناسب‌ترین عدد قرار دهید. توجه داشته‌باشید که این عدد خیلی بالاتر یا پائین‌تر از حد نرمال و استاندارد آن نباشد، در غیر اینصورت ممکن است دچار خستگی چشم و … شوید.
۲) تنظیم رزولوشن
رزولوشن دیگر فاکتوری است که بر میزان وضوح و کیفیت تصویر اثر دارد. تقریبا تمامی تلویزیون‌ها از دو رزولوشن 1080i و 1080p پشتیبانی می‌کنند. رزولوشن 1080 p از نرخ تاره‌سازی، سرعت تصویر بالا و تاری کمتری برخوردار است بنابراین برای دریافت تصاویر با کیفیت بالاتر بهتر است این رزولوشن را انتخاب کنید. همچنین دقت داشته‌باشید که باتوجه به کیفیت‌های مختلف تصاویر در تلویزیونهای ۴k، FHD ، UHD و … هرچقدر هم که دستگاه شما از قدرت کیفیت نمایشگر بالاتری برخوردار باشد باز هم میزان کیفیت فیلم و تصاویر پخش شده در تعیین خروجی نهایی آنچه روی صفحه به نمایش در می‌آید تأثیرگذار است.
۳) اندازه تصویر
انتخاب ابعاد و اندازه مناسب تصاویر در تلویزیون نیز می‌تواند دیگر فاکتور مهم در بالا بردن کیفیت تصویر دستگاه باشد. بدین ترتیب شما می‌توانید باتوجه به ابعاد نمایشگر تلویزیون و سلیقه خود مناسب‌ترین حالت را که معمولا 16:9 است، انتخاب نمائید.
۴) تنظیمات دمای رنگ سرد و گرم
دمای کلوین که در برگیرنده مودهای سرد و گرم رنگی است کمک می‌کند تا تصاویر رنگ و ظاهری بهتر پیدا کنند. بنابراین، شما می‌توانید بنابر بر مودهای پیش فرض گرم (به سمت رنگ زرد) و سرد (به سمت رنگ آبی) تلویزیون خود، آنها را متناسب با سلیقه بصری‌تان تنظیم کنید. البته پیشنهاد می‌کنیم خیلی به این تنظیمات دست نزنید. این تغییرات معمولا مناسب زمانی است که تلویزیون دچار اختلال در پخش رنگ شده و یا به علت مستهلک شدن دیگر همانند قبل کیفیت تصویر لازم را ندارد.
۵) استفاده از کابل HDMI مناسب
در تلویزیونهای مدرن و هوشمند که امکان پشتیبانی از ورودی‌های پیشرفته HDMI را دارند، شما می‌توانید با خرید یک کابل HDMI مناسب، کیفیت تصویر تلویزیون خود را بهبود ببخشید.
آیا با تعویض پنل تلویزیون کیفیت تصویر افت می کند؟
همانطور که گفتیم پنل‌ها انواع و اقسام متفاوتی دارند که تمامی آنها به‌دلیل ضخامت کم و نوع ساخت، از حساسیت بالایی در برابر آب‌خوردگی، ضربه، جابه‌جایی غیر استاندرد و … برخوردار هستند. بدین ترتیب هرگونه اهمال کاری در نگه‌داری درست و اصولی تلویزیون منجر به آسیب به پنل و پیکسل سوختگی آن می‌شود.
اکنون که با میزان حساسیت ساختاری پنل و تاثیر گذاری نوع پنل در کیفیت تصویر تلویزیون آشنا شدید وقت آن است که به این سؤال رایج پاسخ دهیم که؛ آیا با تعویض پنل تلویزیون کیفیت تصویر افت می کند؟ پاسخ این پرسش به خودی‌خود «خیر» است اما این مسئله نهایتا تا اندازه زیادی بستگی به پنل جدید شما و تخصص تکنسین یا تعمیرکار دارد.
اگر برای پنل تلویزیون شما اتفاق غیر مترقبه‌ای افتاد معمولا چاره کار تعمیر یا تعویض این قطعه است. البته در موارد حاد مانند شکستگی و … عقلانی‌ترین تصمیم تعویض کلی پنل دستگاه است. از آنجائیکه این قطعه از اهمیت و حساسیت زیادی برخوردار است توصیه ما این است که حتما برای تعمیر آن به مراکز معتبر که خدمات تعمیر در منزل داشته و از تخصص تعمیرکاران حرفه‌ای بهره می‌برد رجوع کنید.
کاردون به‌عنوان یکی از معتبرترین مراکز اینترنتی ارائه دهنده خدمات تعمیر و تعویض قطعات انواع تلویزیونهای موجود در بازار، به‌واسطه کادر مجرب خود می‌تواند کلیه مشکلات تعمیراتی تلویزیون و سایر لوازم خانگی شما را در کمترین زمان و در محل رفع نماید. تکنسین‌های کاردون از قطعات اورجینال با گارانتی ۶ ماهه استفاده می‌کنند که خود تعمیرات نیز دارای ضمانت به مدت دوماه است، بدین ترتیب اگر طی این مدت بازهم تلویزیون یا سایر لوازم خانگی شما مجددا دچار اشکال شد می‌توانید از خدمات گارانتی خود استفاده نموده و درخواست بازبینی مجدد را در سامانه آنلاین کاردون ثبت نمائید. با کاردون از خدمات تعمیرات تخصصی، شفاف، منصفانه و رقابتی بهره‌مند شوید!
نحوه انجام تست کیفیت تصویر تلویزیون به چه صورت است؟
تست کیفیت تصویر معمولا مبحثی فنی است که نیاز به متخصص دارد اما اگر قصد دارید در هر صورت از کیفیت تصویر تلویزیون خود در منزل مطمئن شوید در وهله اول باید هنگام خرید به کیفیت درج شده روی کارتن تلویزیون خود دقت کنید. این مقدار باید به‌صورت چاپ شده روی کارتن مشاهده شود.
اگر تلویزیون شما دارای اصالت کالا و استانداردهای لازم است، برای تست کیفیت تصویر آن (در تلویزیونهای ۴k و full hd) می‌توانید یک فیلم با کیفیت ۴k یا full hd را از اینترنت دانلود کنید سپس آن را روی فلش ریخته و به دستگاه تلویزیون خود متصل کنید. فیلم را در حالت پخش قرار دهید. یک کاغذ سفید بزرگ (a5) تمیز را بردارید و دقیقا در مرکز آن یک دایره تو خالی حدودا سه سانتی ایجاد نموده و آن را روی صفحه نمایشگر تلویزیون خود قرار دهید، به مدت طولانی به این صفحه خیره شوید تا در نهایت بتوانید تراکم پیکسل‌ها را به چشم ببینید.
مقایسه کیفیت تصویر تلویزیون های مختلف چگونه انجام می شود؟
در بخش‌های قبل به این نکته مهم اشاره کردیم که؛ رزولوشن یا تعداد پیکسل‌های یک تصویر جزو عوامل موثر در کیفیت تصویر تلویزیون است، بنابراین کمپانی‌های تولیدکننده تلویزیون معمولا رده بندی کیفیت تصویر تلویزیون را بر مبنای همین تعداد پیکسل‌ها و به شرح زیر انجام می‌دهند.
کیفیت SD
این کیفیت مربوط به تلویزیونهای ابتدایی و قدیمی با میزان رزولوشن 720 در 480 پیکسل است که دیگر تولید نمی‌شوند.
کیفیت HD
کیفیت HD یا Hig Definition در نسل بعدی تلویزیون‌ها به‌کار رفت. کیفیت و وضوح تصویر در تلویزیونهای HD ۴ برابر بیشتر از همتایان SD آنها است. در این صفحه نمایش‌ها تصاویر با کیفیتی معادل 720*1280 پخش می‌شوند که در زمان خود (اوایل قرن بیستم) عدد قابل توجهی بوده و با استقبال بیش از پیش مردم مواجه شده‌است، البته این میزان کیفیت همچنان مطلوب نظر مخاطبان می‌باشد. اگرچه که اینگونه تلویزیون‌ها کمیاب شده‌اند!
کیفیت FULL HD
ارائه تلویزیون‌هایی با رزولوشن 1080* 1920 پیکسل، انقلابی در بهبود کیفیت تصاویر ایجاد کرد. تلویزیونهای FHD توان نسبتا بالایی در مقایسه با تلویزیونهای HD در پخش تصاویری شفاف، درخشان و با وضوح بالا دارند. توجه داشته باشید که؛ در صورتی تصاویری با این کیفیت خواهید داشت که از کابل مخصوص HDMI استفاده کنید.
کیفیت 4K
پس از فول‌اچ‌دی، کمپانی‌ها و استدیوهای بزرگ فیلم‌سازی نسل نوینی از کیفیت تصویر را تحت عنوان 4k عرضه کردند. در تلویزیونهای فور.کی نسبت کیفیت تلویزیون ۴ برابر بیشتر از تلویزیون فول‌اچ‌دی و عددی معادل ۴۰۹۶ در ۲۱۶۰ پیکسل است. وضوح تصویر بالا، گستره رنگی بسیار وسیع، کنتراست طبیعی‌تر از جمله جذابیت‌های تلویزیونهای فور.کی می‌باشد.
کیفیت UHD
بسیاری از افراد کیفیت UHD را معادل کیفیت 4K می‌دانند در صورتیکه این دو رزولوشن تفاوت‌های جزئی با یکدیگر دارند. تلویزیونهای Ultra HD دارای رزولوشن ۳۸۴۰ در ۲۱۶۰ است که این میزان وضوح نیز همانند تلویزیونهای فور.کی سبب خلق تصاویری خیره‌کننده شده‌است. امروزه تلویزیونهای بسیار پیشرفته‌تر با رزولوشن‌های 8k و 16k نیز در راه هستند که حقیقتا می‌توانند تصاویر زنده‌تر، شفاف‌تر و واقعی‌تری را پیش چشمان کاربر به نمایش بگذارند.
سوالات متداول
دلیل پایین بودن کیفیت تصویر تلویزیون می‌تواند عوامل مختلفی داشته باشد. از جمله این عوامل می‌توان به کیفیت پایین پنل تلویزیون، رزولوشن کم، تنظیمات نادرست تصویر، مشکلات سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری، کیفیت پایین منبع تصویر، کابل‌های اتصال نامرغوب، نور محیط زیاد، تداخل امواج و… اشاره کرد. برای رفع این مشکل می‌توانید تنظیمات تصویر را بررسی کنید، کیفیت منبع تصویر را بهبود بخشید، کابل‌ها را تعویض کنید و در صورت نیاز به تعمیرکار مراجعه کنید.
وضوح و کیفیت تصویر یک صفحه نمایش به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله این عوامل می‌توان به رزولوشن (تعداد پیکسل‌ها)، نوع پنل (LCD، LED، OLED و …)، نرخ تازه سازی، کنتراست، روشنایی، زاویه دید و کیفیت منبع تصویر اشاره کرد. همچنین تنظیمات دستگاه پخش، کابل‌های اتصال و شرایط محیطی مانند نور و تداخل امواج نیز بر کیفیت تصویر تاثیرگذار هستند. برای بهبود کیفیت تصویر می‌توانید تنظیمات دستگاه را بررسی کنید، از منبع تصویر با کیفیت استفاده کنید، کابل‌های اتصال را تعویض کنید و شرایط محیطی را بهینه کنید.
