ظروف پلاستیکی مناسب برای مواد غذایی
اولین موردی که در مورد ظروف پلاستیکی مورد استفاده برای مواد غذایی باید به آن توجه شود، داشتن نماد چنگال و لیوان روی آنها است. این نماد بین‌المللی نشان می‌دهد که ظرف از موادی ساخته شده است که به طور خاص برای تماس با مواد غذایی منظور می‌شود. بنابراین استفاده از آنها برای نگهداری و سرو غذا برای انسان بی‌خطر خواهد بود.
علامت ظروف مخصوص مایکروفر (Microwave Safe)
دارندگان مایکروفر باید به داشتن نماد قابل استفاده بودن ظروف پلاستیکی در مایکروفر توجه کنند. این نماد غالباً به صورت خطوط خمیده به عنوان نشانه‌ای از امواج مایکروفر نمایش داده می‌شود. بودن این نماد روی ظروف پلاستیکی بدان معنا است که آن ظرف را می‌توان بدون هیچ مشکلی درون مایکروویو قرار داد. البته علامت های روی ظروف پلاستیکی برای این ظروف می‌توانند چند شکل مختلف داشته باشند. اما به طور کلی از خطوط منحنی‌دار و شکل مایکروفر می‌توان فهمید که آن ظروف از قابلیت استفاده در مایکروفر برخوردار هستند.
ظروف بدون بیسفنول آ (BPA Free)
نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهند که ماده شیمیایی بیسفنول آ در سقط جنین، بیماری‌های جفت نوزاد و بروز پیامدهای منفی پس از تولد نقش دارد. امروزه اثرات نامطلوب بیسفنول آ بر سلامتی به طور گسترده‌تری شناخته شده‌اند. بنابراین شرکت‌ها به استفاده از مواد شیمیایی جایگزین برای تولید محصولات پلاستیکی یعنی بطری‌های آب و ظروف غذا روی آورده‌اند و اغلب روی آنها برچسب «بدون BPA» می‌زنند.
دانشمندان در مطالعات جدید خود به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده از محصولات و ظروف پلاستیکی بدون BPA نیز می‌تواند برای سلامت انسان مضر باشد. البته این ضرر مانند محصولات حاوی این ماده شیمیایی بحث‌برانگیز نخواهد بود.
ظروف قابل استفاده در فریزر
آیا معنی علامت های روی ظروف پلاستیکی که شبیه دانه‌های برف هستند را می‌دانید؟ این علامت بدان معنا است که می‌توانید از ظروف پلاستیکی مورد نظر در فریزر استفاده کنید. اگر خواستید باقی‌مانده غذاهای خوشمزه خود مانند خورش، سوپ و غیره را در فریزر نگهداری کنید، به دنبال این نماد روی ظروف پلاستیکی باشید.
ظروف قابل استفاده در ماشین ظرفشویی
نکته‌ای که در مورد نماد ایمنی ظروف قابل استفاده در ماشین ظرفشویی وجود دارد این است که می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. برخی می‌توانند شبیه یک ماشین ظرفشویی واقعی به نظر برسند در حالی که برخی شبیه داخل ماشین ظرفشویی با دو دایره و عبارت “Top Rack” هستند. اگر هنوز مطمئن نیستید یا نمی‌توانید نمادها را رمزگشایی کنید، بهتر است با روابط عمومی برند تولیدکننده ظروف خود تماس بگیرید.
دمای قابل تحمل ظروف پلاستیکی
ظروف پلاستیکی به دلیل سفت بودن و مقاوم بودن در برابر نشت شناخته می‌شوند و بسیار هم بادوام و مقرون‌به‌صرفه هستند. آنها می‌توانند دست‌اندازهای جاده را تحمل کنند و در عین حال وعده‌های غذایی شما را سالم به دست شما برسانند. ظروف ساخته‌شده از پلاستیک برای وعده‌های غذایی سنگین مانند ماکارونی یا غذاهای برنجی عالی هستند. زیرا می‌توانند وزن غذاهای سنگین را تحمل کنند. با این حال، همه ظروف پلاستیکی نمی‌توانند دمای یکسانی را تحمل کنند.
مثلاً ظروف پلاستیکی پلی اتیلن ترفتالات (PET) می‌توانند طیف دما را از منفی 70 تا 150 درجه سانتی‌گراد تحمل کنند. اما ظروف پلاستیکی پلی پروپیلن (PP) مقاومت دمایی کمتری دارند و قادر هستند تا از منفی 20 تا مثبت 130 درجه سانتی‌گراد را تحمل نمایند.
تشخیص معنی علامت های روی ظروف پلاستیکی که برای دما طراحی شده‌اند، دشوار نیست. این نمادها، حداقل و حداکثر دمای قابل تحمل توسط آن ظروف را نشان می‌دهند و از یک کسر تشکیل شده‌اند. صورت آن نشان‌دهنده حداکثر دمای قابل تحمل و مخرج آن نیز به حداقل دمای قابل استفاده توسط ظرف پلاستیکی اختصاص دارد.
انواع ظروف پلاستیکی و نماد آنها
ممکن است شماره 1 تا 7 را در پایین ظرف یا کنار بسته‌بندی پلاستیکی آنها دیده باشید. این شماره در واقع کد شناسایی رزین پلاستیکی است که به عنوان شماره بازیافت آن هم شناخته می‌شود. این شماره همچنین می‌تواند راهنمایی برای مصرف‌کنندگانی باشد که می‌خواهند ظروف پلاستیکی خود را بازیافت کنند.
بسیاری از انواع اصلی رزین‌های پلاستیکی مورد استفاده در ظروف پلاستیکی (شماره 1 تا 7) قابل بازیافت هستند. اغلب مراکز بازیافت در ایران معمولاً فقط بطری‌های پلاستیکی ساخته‌شده از موارد 1 و 2 را جمع‌آوری می‌کنند. اما بسیاری از کشورهای پیشرفته برنامه‌های جمع‌آوری بازیافت خود را به انواع پلاستیک‌ها گسترش می‌دهند. در اینجا به معرفی انواع ظروف پلاستیکی و رزین تشکیل‌دهنده آنها خواهیم پرداخت. همچنین سعی می‌کنیم شما را با معنی علامت های روی ظروف پلاستیکی مختلف آشنا کنیم تا بتوانید آنها را از یکدیگر تشخیص دهید.
۱) PET پلی اتیلن ترفتالات با نماد 1
ظروف پلی اتیلن ترفتالات PET اغلب شفاف و بادوام هستند و به راحتی سوراخ نمی‌شوند. به این معنی که می‌توانند از مواد غذایی شما در برابر آلودگی‌های خارجی محافظت کنند. هنگامی که پلی اتیلن ترفتالات ایمن برای مواد غذایی در معرض دمای بالا قرار گیرد، می‌تواند آلاینده‌هایی نظیر آنتیموان را وارد غذاهای شما کند. اما خوراکی‌های سرد مانند سالاد و غذاهای آماده را می‌توان در ظروف پلی اتیلن ترفتالات PET بسته‌بندی و نگهداری کرد.
اگرچه پلی اتیلن ترفتالات ساده‌ترین پلاستیک بازیافتی به شمار می‌رود، اما اغلب فقط در بطری‌های آب پلاستیکی یک‌بارمصرف یافت می‌گردد. البته استفاده از این ماده برای بطری‌های آب‌معدنی نیز از سوی متخصصان بهداشتی توصیه نمی‌شود. در واقع بهتر است استفاده از پلاستیک‌های یک‌بارمصرف را با مواد قابل استفاده مجدد، جهت کمک به شرایط محیط زیستی فعلی، به حداقل رساند. از استفاده زیاد از این نوع ظروف پلاستیکی خودداری کنید. زیرا استفاده مکرر باعث افزایش شستشو و خطر رشد باکتری در آنها می‌شود.
۲) HDPE پلی اتیلن سنگین با نماد 2
معمولاً پلی اتیلن سنگین کمی شفاف و با چگالی بالا در پارچهای شیر، بطری‌های مواد شوینده و بطری‌های شامپو یافت می‌شود. چنین محصولاتی به پلاستیک سفت‌تر برای بسته‌بندی خود نیاز دارند. این نوع پلاستیک، قابل بازیافت است و اغلب برای ساخت لوله‌های زهکشی خودکار و کاشی‌های کف نیز به کار می‌رود. محصولات پلاستیکی با نماد HDPE را می‌توان مجدداً استفاده کرد، اما برای نگهداری مواد غذایی قابل استفاده نیستند. از این گذشته، هیچ‌کسی دوست ندارد سوپ خود را درون بطری شامپو نگهداری کند!.
۳) PVC پلی وینیل کلراید با نماد 3
معنی علامت های روی ظروف پلاستیکی که همراه با عدد 03 هستند، مربوط به ظروف PVC است. پلی وینیل کلراید بیشتر در اسباب‌بازی‌های پلاستیکی نرم، بطری‌های روغن خوراکی و بسته‌بندی‌های پلاستیکی شفاف مواد غذایی یافت می‌شود. این ماده پلاستیکی به عنوان پلاستیک سمی هم شهرت دارد. چراکه پلی وینیل کلراید حاوی سمومی است که در طول چرخه زندگی روی آن ایجاد می‌شوند. بنابراین استفاده مجدد آن در مواد غذایی عاقلانه نیست. نرخ بازیافت پی وی سی یا پلی وینیل کلراید نیز پایین است و از مضرترین ظروف برای محیط‌زیست محسوب می‌شوند.
۴) LDPE پلی اتیلن سبک با نماد 4
پلی اتیلن سبک یا کم‌چگالی همان کیسه‌های پلاستیکی مورد استفاده شما در خریدهای روزمره است که از سوپرمارکت محلی خود تهیه می‌کنید. استفاده از آن نسبتاً بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود، اگرچه به طور معمول قابل بازیافت نخواهد بود. این پلاستیک‌ها بسیار نازک‌تر هستند و در صورت قرار گرفتن در معرض دماهای بالا مانند حرارت مایکروفر، ذوب می‌شوند یا بخارات سمی منتشر می‌کنند. با استفاده از کیسه‌های پارچهای بازیافتی برای نگهداری مواد غذایی، سهم خود را برای کاهش مصرف این نوع پلاستیک مخرب محیط‌زیست ادا کنید.
۵) PP پلی پروپیلن با نماد 5
پلی پروپیلن را می‌توان بادوام‌ترین و همه‌کاره‌ترین پلاستیک نسبت به سایر ظروف پلاستیکی دانست. این ماده معمولاً به دلیل توانایی آن در تحمل دماهای بالا، وزن سبک و سختی، برای تولید ظروف پلاستیکی انتخاب می‌شود. پلی پروپیلن PP همچنین قابلیت استفاده مجدد دارد. طی چندین تحقیق ثابت شده است که PP به هیچ وجه مواد شیمیایی مضر را تولید نمی‌کند.
ظروف پلی پروپیلن یا PP به طور گسترده در صنایع غذایی و مراقبت‌های بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ظروف بسیار مستحکم هستند و می‌توانند در برابر ضربه مقاومت نمایند. این ویژگی‌ها، ظروف پلی پروپیلن را برای حمل‌ونقل غذا ایده‌آل می‌کنند. این ماده قابل بازیافت مانند اکثر پلاستیک‌ها، در برابر نشت مقاومت خواهد کرد. همچنین قدرت پلی پروپیلن برای تحمل دمای سرد و گرم، بسیار بالا است تا بتوانید انواع وعده‌های غذایی را در آنها بسته‌بندی کنید.
۶) PS پلی استایرن با نماد 6
معنی علامت های روی ظروف پلاستیکی که همراه با عدد 06 هستند، مربوط به ظروف پلی استایرن است. پلی استایرن به ظروف پلاستیکی سبک و اغلب ارزان‌قیمتی گفته می‌شود که عمدتاً در غذای بیرون‌بر استفاده می‌گردند. استایروفوم نام دیگر این پلاستیک است. پلی استایرن را به هیچ وجه نباید درون مایکروفر قرار داد. زیرا هنگام گرم شدن در مایکروویو ایجاد سم می‌کند و بر سلامت و سیستم تولیدمثل انسان تأثیر مخرب می‌گذارد. البته ظروف پلی استایرن را می‌توان برای ذخیره مواد غذایی در فریزر استفاده کرد. علاوه بر این، بازیافت پلی استایرن دشوار است، بنابراین توصیه می‌گردد که در بیرون‌برها به جای آن، از ظروف دیگری استفاده شود.
ظروف فوم یا فوم پلی استایرن معمولاً برای ظروف بیرون‌بر و بسته‌بندی‌های خرده‌فروشی استفاده می‌گردند. آنها ساختار سبک و نسبتاً محکمی دارند و در صورت عدم استفاده صحیح ممکن است سریعاً پاره شوند. نقطه ضعف آنها این است که برای محیط‌زیست بسیار مضر هستند و توسط مراکز بازیافت پذیرفته نمی‌شوند. زیرا اغلب با مواد غذایی آلوده می‌گردند و تمیز کردن آنها بسیار دشوار و گهگاه غیرممکن است. امروزه تعداد فزاینده‌ای از کشورها استفاده از ظروف پلی استایرن را ممنوع کرده‌اند یا در حال ممنوعیت آنها هستند.
۷) دیگر ظروف پلاستیکی با نماد 7
کلمه سایر یا Other روی ظروف پلاستیکی یا علامت شماره 7 روی بسته‌بندی آنها نشان می‌دهد که محصول موردنظر با رزین پلاستیکی غیر از شش نوع رزین ذکرشده در بالا ساخته‌شده است. برای مثال بسته‌بندی می‌تواند با پلی کربنات یا پلی لاکتید زیست پلاستیک (PLA) ساخته شده باشد. همچنین می‌تواند با بیش از یک ماده رزین پلاستیکی تولید شده باشد. پلاستیک نوع شماره 7 در بسته‌بندی مواد غذایی و معمولاً برای ساخت برخی از بطری‌های آب مرکبات، سس کچاپ، فنجان‌ها، درب قهوه و ظروف صدفی استفاده می‌شود.
این ماده برای تماس با مواد غذایی تائیدشده است و از قابلیت بازیافت نیز برخوردار خواهد بود. همچنین وقتی نوبت به گرم کردن مجدد غذا می‌رسد، از قرار دادن آنها در مایکروویو نترسید. این‌گونه پلاستیک‌ها به طور خاص برای استفاده در مایکروفر ساخته شده‌اند. البته برای اطمینان خاطر بهتر است به معنی علامت های روی ظروف پلاستیکی توجه کنید و با شرکت تولیدکننده ظروف خود تماس بگیرید. زیرا وب‌سایت تعمیرات لوازم خانگی کاردون در قبال کیفیت پایین محصولات شرکت‌ها هیچ‌گونه مسئولیتی را بر عهده ندارد.
سوالات متداول
در صورتی که علامت ماکروفر روی ظرف پلاستیکی درج شده باشد، می‌توان ظرف را درون ماکروفر قرار داد.
ظروف پلاستیکی که عدد ۱ روی آنها ثبت شده است، فقط یک بار می‌شود استفاده کرد. ظروفی را که عدد ۲، ۴ و ۵ روی آنها ثبت شده است، می‌توان چند بار استفاده کرد.
ببخشید ظروفی که در مایکروفر قابل استفاده هستن رو میشه در سولاردام هم استفاده کرد؟
با سلام و وقت بخیر
از آن جایی که هردو دستگاه کارایی مشابه هم دارن بله می تونید.